W razie kontroli może pomóc tylko sąd

źródło: gazeta prawna

Podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji, w przypadku gdy organ podatkowy nie udzieli mu odpowiedzi na pytanie, a następnie rozpocznie postępowanie kontrolne - wynika z orzecznictwa NSA.

Od początku roku obowiązują przepisy dotyczące wiążących interpretacji prawa podatkowego. Aby podatnik mógł uzyskać wiążące stanowisko organu skarbowego w swojej indywidualnej sprawie, musi złożyć do urzędu wniosek, w którym przedstawi stan faktyczny oraz własne stanowisko. Organ na odpowiedź ma z reguły 3 miesiące, choć w szczególnych przypadkach ten okres może się wydłużyć do 4 miesięcy więcej na temat wiążących interpretacji...

Po wejściu nowych przepisów w życie szybko pojawiło się pytanie, czy po złożeniu wniosku o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej urząd skarbowy może przeprowadzić kontrolę u podatnika - kontrolę przeprowadzoną jeszcze przed wydaniem interpretacji i w zakresie, jakiego dotyczyło pytanie. Przecież znając stanowisko podatnika przedstawione we wniosku o wydanie interpretacji organ podatkowy będzie wiedział, że ten podatnik postępuje w niewłaściwy sposób.

Zdaniem ekspertów przepisy nie przewidują w tym zakresie żadnej ochrony dla podatnika. Gdyby organy podatkowe rzeczywiście zaczęły stosować taką praktykę, wydawanie wiążących interpretacji prawa podatkowego straciłoby sens, a wniosek podatnika o wydanie takiej interpretacji stałby się donosem na samego siebie. Część ekspertów uważa jednak, że jest to zagrożenie czysto hipotetyczne, chociażby tylko z uwagi na pozostawiający wiele do życzenia przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi departamentami urzędów skarbowych. Niemniej jednak takich przypadków nie da się całkowicie wykluczyć.

W tej sytuacji podatnikom pozostaje jedynie kwestionowanie wyników takich kontroli z powoływaniem się na zasadę działania organów w sposób budzący zaufanie do organów podatkowych (jest to jedna z naczelnych zasad postępowania podatkowego sformułowanych w Ordynacji podatkowej). Taki argument może okazać się dość skuteczny w postępowaniu przed sądem administracyjnym. Warto też odwołać się do orzeczenia NSA z 7 sierpnia 2003 r. (sygn. akt I SA/Po 2562/01; niepublikowany), w którym sąd orzekł, że podatnik nie może ponosić negatywnych konsekwencji, w przypadku gdy organ podatkowy nie udzieli mu odpowiedzi na pytanie, a następnie rozpocznie postępowanie kontrolne. Chociaż bowiem orzeczenie to nie wiąże organów podatkowych w innych sprawach niż ta, w której orzeczenie zapadło, może stanowić skuteczny argument w sporze z fiskusem.

Ewa Matyszewska