Odpowiedź na interpelację nr 8013

Informacje pochodzą ze stron sejmowych.    http://www.sejm.gov.pl

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z upoważnienia ministra na interpelację nr 8013

w sprawie kontrowersji w zakresie zgodności z prawem unijnym podatku akcyzowego na używane samochody sprowadzane z zagranicy

Szanowny Panie Marszałku! W związku z pismem nr SPS-0202-8013/04 z dnia 18 sierpnia 2004 r., przy którym przesłano interpelację Pana Posła Zenona Tymy w sprawie kontrowersji w zakresie zgodności podatku akcyzowego na używane samochody sprowadzane z zagranicy z prawem unijnym, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

   Najważniejszymi aktami prawa wspólnotowego w zakresie regulacji akcyz w Unii Europejskiej są dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie przepisów ogólnych dotyczących wyrobów podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym oraz w sprawie składowania, przepływu i nadzorowania takich wyrobów oraz dyrektywa Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji ram wspólnotowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych oraz elektryczności. Zgodnie z uregulowaniami ww. dyrektyw harmonizacji podlegają następujące grupy wyrobów: 1) wyroby energetyczne i energia elektryczna, 2) wyroby tytoniowe, 3) alkohol i napoje alkoholowe, zwane wyrobami akcyzowymi zharmonizowanymi.

   Jednocześnie na mocy art. 3 ust. 3 dyrektywy 92/12/EWG Państwa Członkowskie zachowują prawo do wprowadzania lub utrzymania podatków nakładanych na wyroby inne niż objęte akcyzą zharmonizowaną, o ile podatki te nie będą powodowały powstawania formalności granicznych w handlu między Państwami Członkowskimi.

   W związku z tym, że samochody osobowe nie są zaliczane do wyrobów akcyzowych zharmonizowanych, a opodatkowanie wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych należy do wyłącznej kompetencji danego kraju, każde państwo członkowskie ma pozostawioną swobodę regulacji w tym zakresie. W poszczególnych państwach stosowane są więc różne podatki i opłaty z tytułu nabycia, zakupu czy rejestracji samochodów, przy czym najbardziej popularną formą są opłaty rejestracyjne.

   W polskim prawodawstwie zasady opodatkowania podatkiem akcyzowym reguluje ustawa o podatku akcyzowym z dnia 23 stycznia 2004 r. (Dz. U. Nr 29, poz. 257 ze zm.). Zgodnie z art. 80 ustawy akcyzie podlegają samochody osobowe, nowe i używane, niezarejestrowane na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, niezależnie od tego, czy zostały kupione w kraju, dostarczone wewnątrzwspólnotowo czy pochodzą z importu.

   Dodatkowo zgodnie z art. 81 ustawy podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych niezarejestrowanych na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, są obowiązane po przywozie na terytorium kraju złożyć deklarację uproszczoną do właściwego naczelnika urzędu celnego w terminie 5 dni, licząc od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego, a następnie dokonać zapłaty akcyzy nie później niż z chwilą rejestracji tego pojazdu w kraju.

   W świetle przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie obniżek stawek podatku akcyzowego (Dz. U. Nr 87, poz. 825), stawki podatku akcyzowego - na samochody osobowe nie starsze niż dwa lata - wynoszą:

   - 13,6% - dla samochodów osobowych o pojemności silnika powyżej 2 000 m3

   - 3,1% - dla pozostałych samochodów.

   Powyższe stawki zostały określone zarówno na samochody osobowe sprzedawane w kraju, jak i na nabywane wewnątrzwspólnotowo. Natomiast progresja stawek podatku akcyzowego dla nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub sprzedaży samochodów osobowych przed ich pierwszą rejestracją w kraju następuje w przypadku samochodów osobowych po upływie dwóch lat od daty ich produkcji. W tym przypadku o wysokości stawki podatku akcyzowego decyduje wiek pojazdu.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, iż projekt ustawy o podatku akcyzowym był przedmiotem szerokich konsultacji międzyresortowych oraz społecznych. W trakcie uzgodnień zgłoszonych zostało szereg uwag, wśród których były również uwagi Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. Uwagi nie kwestionowały możliwości poboru podatku akcyzowego od samochodów osobowych, dotyczyły jedynie formalności i obowiązków, które podmiot zobowiązany był spełnić w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym samochodu, takich jak zgłoszenie planowanego nabycia czy złożenie gwarancji akcyzowej. Pragnę zaznaczyć, iż powyższe propozycje UKIE zostały uwzględnione w trakcie prac nad projektem ustawy o podatku akcyzowym i w konsekwencji projekt uzyskał pozytywną ocenę UKIE.

   Europejski Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że Państwa Członkowskie są upoważnione do nakładania podatków pośrednich na wyroby niezharmonizowane, w tym pochodzące z innych państw członkowskich, zgodnie z art. 3 ust. 3 dyrektywy Rady 92/12/EWG.

   Należy zauważyć, iż zasady opodatkowania w państwach członkowskich nie są jednolite. W poszczególnych państwach stosowane są różne podatki i opłaty dotyczące samochodów osobowych. Najbardziej popularnym rozwiązaniem jest podatek rejestracyjny uzależniony od pojemności skokowej silnika, stosowany m.in. w Belgii, Hiszpanii, Grecji, Irlandii. Poziom podatków i opłat występujących w innych krajach UE jest zróżnicowany, lecz w wielu krajach są one wysokie (w Belgii - od 62 do 4958 euro, we Francji - 25 euro x ilość KM). Mając na uwadze przyjęte rozwiązania w zakresie stosowanych podatków i opłat rejestracyjnych w innych krajach UE, należałoby sądzić, że sama ich wysokość nie powinna być zatem uznana za przeszkodę w swobodnym przepływie towarów.

   Należy stwierdzić, iż powyższe znajduje potwierdzenie w zjawiskach obserwowanych na rynku samochodowym i w danych statystycznych. W maju br. sprowadzono 47 tys. sztuk samochodów używanych, zaś w czerwcu 113 tys. sztuk, co znalazło odzwierciedlenie we wpływach budżetowych. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że w maju 2004 r. wpływy do budżetu z tytułu akcyzy od nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz sprzedaży krajowej wyniosły 93,6 mln zł i wzrosły w porównaniu z kwietniem br. o 130%, w czerwcu zaś wpływy te wzrosły w porównaniu z majem br. o ok. 174,5 mln zł.

   Ponadto wymaga podkreślenia fakt, iż Ministerstwo Finansów nie otrzymało od Komisji Europejskiej pisemnych zastrzeżeń dotyczących kwestii opodatkowania podatkiem akcyzowym samochodów osobowych. Z docierających do Ministerstwa Finansów sygnałów wynika jednak, iż w celu zbliżenia zasad opodatkowania samochodów na wspólnym rynku Komisja Europejska rozpoczęła konsultację publiczną w tej kwestii.

   Jednakże analizując przyjęte rozwiązania w zakresie stosowanych podatków i opłat rejestracyjnych w innych krajach UE oraz biorąc pod uwagę prowadzone w Komisji Europejskiej prace, pragnę poinformować, iż Ministerstwo Finansów podjęło prace zmierzające do przygotowania propozycji zmian obowiązujących zasad opodatkowania samochodów osobowych.

   Pozostaję z szacunkiem

   Podsekretarz stanu

   Wiesław Czyżowicz

   Warszawa, dnia 24 sierpnia 2004 r.