Odpowiedź na interpelację nr 8022

Informacje pochodzą ze stron sejmowych.    http://www.sejm.gov.pl

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację nr 8022

w sprawie niejasnych i niekorzystnych dla konsumentów warunków umów ubezpieczeń komunikacyjnych

Szanowny Panie Marszałku! Nawiązując do interpelacji poselskiej Pana Posła Józefa Cepila dotyczącej niejasnych i niekorzystnych dla konsumentów warunków umów ubezpieczeń komunikacyjnych, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących wyjaśnień.

   Na wstępie należy wskazać, iż od dnia 1 stycznia 2004 r. zaczęły obowiązywać przepisy czterech ustaw regulujących problematykę ubezpieczeń gospodarczych. W skład tzw. pakietu ustaw ubezpieczeniowych weszły następujące ustawy:

   - ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz. 1151, z późn. zm.),

   - ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym oraz Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.),

   - ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. Nr 124, poz. 1153, z późn. zm.),

   - ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr 124, poz. 1154, z późn. zm.).

   Regulacje zawarte w powyższym pakiecie zasadniczo wzmocniły gwarancje praw konsumenta usług ubezpieczeniowych poprzez wprowadzenie szeregu regulacji prokonsumenckich.

   Przepisy dotyczące ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zostały uregulowane w rozdziale 2 ww. ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Nadanie powyższym przepisom rangi ustawowej zobowiązało zakłady ubezpieczeń do ściśle określonych zgodnych z prawem działań, zarówno w sferze praw jak i obowiązków.

   Z chwilą wejścia w życie wspomnianej ustawy, sytuacja podmiotów zawierających umowy ubezpieczeń obowiązkowych uległa zmianie na korzyść ubezpieczających (ubezpieczonych) poprzez między innymi, nałożenie na zakłady ubezpieczeń określonych obowiązków (np. nałożenie na ubezpieczycieli obowiązku informacyjnego w przypadku, gdy nie można w terminie 30 dni wyjaśnić okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości odszkodowania, czy też obowiązku udostępniania poszkodowanemu lub uprawnionemu informacji i dokumentów, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności i wysokości odszkodowania), jak i np. umożliwienie nabywcy pojazdu korzystania z umowy ubezpieczenia OC zbywcy pojazdu.

   W tym miejscu należy wskazać, iż podnoszone w Pana Posła interpelacji kwestie dotyczące np.: kradzieży pojazdu, czy też kosztów odstąpienia od umowy ubezpieczenia są regulowane w ramach ubezpieczeń dobrowolnych autocasco i dotyczą tego rodzaju ubezpieczeń.

   Umowne ubezpieczenie autocasco jest ubezpieczeniem dobrowolnym, w którym ogólne warunki ubezpieczenia są kształtowane przez strony w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego.

   Jednakże powyższa dowolność w kształtowaniu przez obie strony praw i obowiązków dotyczących umowy ubezpieczenia komunikacyjnego musi także znajdować oparcie w obowiązujących przepisach regulujących sferę ubezpieczeń gospodarczych.

   Tym niemniej, w przypadku nieprzestrzegania przez zakłady ubezpieczeń przepisów nakładających na te podmioty obowiązek określonego zachowania, organ nadzoru w ramach sprawowanego nadzoru może wobec tych podmiotów podjąć ściśle określone działania.

   Organem sprawującym nadzór nad zakładami ubezpieczeń wykonującymi działalność ubezpieczeniową jest Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych.

   Wspomniana powyżej ustawa o działalności ubezpieczeniowej wyposażyła organ nadzoru w uprawnienia władcze wobec zakładów ubezpieczeń. W szczególności organ ten ma możliwość:

   - przeprowadzenia w każdym czasie kontroli działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń,

   - żądania od zakładu ubezpieczeń informacji i wyjaśnień dotyczących działalności zakładu ubezpieczeń i jego gospodarki finansowej oraz zarządzić przekazywanie wymaganych danych,

   - żądania od zakładu ubezpieczeń przedstawienia wzorów umów ubezpieczenia, informacji o poszczególnych produktach oferowanych na podstawie indywidualnych negocjacji z ubezpieczającymi, wniosków o zawarcie ubezpieczenia, taryf składek ubezpieczeniowych i innych formularzy lub innych drukowanych dokumentów stosowanych przez zakład ubezpieczeń przy zawieraniu umów,

   - wydawania zaleceń w stosunku do zakładu ubezpieczeń w celu zapewnienia zgodności działalności zakładu ubezpieczeń z przepisami prawa, statutu lub planem działalności; zapobieżenia naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.

   Mając na uwadze opisaną w Pana Posła interpelacji kwestię dotyczącą praktyki zakładów ubezpieczeń, polegającą na utrudnianiu poszkodowanym lub uprawnionym dostępu do informacji i dokumentów, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności i wysokości odszkodowania, poprzez wymaganie od tych podmiotów zapłaty 4 zł za każdą stronę kserokopii ww. dokumentów, pragnę wskazać, iż taką praktykę należy uznać za naganną.

   W związku z powyższym uprzejmie informuję, iż Ministerstwo Finansów wystąpiło do Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych z prośbą o przeanalizowanie, w ramach sprawowanego nadzoru, powyższych praktyk zakładów ubezpieczeń.

   Jednocześnie pragnę poinformować, iż Ministerstwo Finansów zwróciło się także do Rzecznika Ubezpieczonych, będącego reprezentantem interesów osób ubezpieczających (ubezpieczonych), o przeanalizowanie powyższej sprawy oraz przekazanie informacji, czy Biuro Rzecznika Ubezpieczonych otrzymuje sygnały o stosowaniu przez zakłady ubezpieczeń takich praktyk.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Igor Chalupec

   Warszawa, dnia 15 września 2004 r.